Người để lại di sản thừa kế chết không có di chúc thì phân chia di sản như thế nào?

          Anh Hoàng T. ở Hoàn Kiếm, Hà Nội có gửi câu hỏi đến Văn phòng luật sư Như Khuê nhờ giải đáp thắc mắc: Cha tôi mất không để lại di chúc, tài sản cha tôi để lại trước khi mất là quyền sử dụng thửa đất tại phường Đ.N, Tp. T.S, tỉnh Bắc Ninh. Chúng tôi có tổng cộng là 5 anh chị em, xin hỏi Luật sư trường hợp này thửa đất nêu trên sẽ được chia thừa kế như thế nào?

          Văn phòng luật sư Như Khuê trả lời:

          Phản hồi thắc mắc của anh Hoàng T. Luật sư của chúng tôi đưa ra phương án trên cơ sở quy định của pháp luật như sau:

          1. Trường hợp người để lại di sản thừa kế chết không có di chúc thì thuộc trường hợp thừa kế theo pháp luật

          Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về trường hợp thừa kế theo pháp luật thì “Không có di chúc” là một trong những trường hợp thừa kế theo pháp luật. Đối chiếu với Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về những người thừa kế theo pháp luật thì:

          “1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

          a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

          b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

          c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

          2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

          3. Những người thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

          Theo quy định nêu trên, nếu người để lại di sản chết không có di chúc thì di sản được chia thừa kế theo pháp luật. Theo như anh Hoàng T. đề cập thì hàng thừa kế thứ nhất của cha anh gồm 5 người (các anh, chị, em) là con ruột của người chết, do đó 5 người này là 5 người thừa kế theo pháp luật, di sản của cha anh sẽ được chia cho 5 người, mỗi người được hưởng phần di sản bằng nhau.

                                                                                             Ảnh minh họa: Nguồn Internet

          2. Việc phân chia di sản thừa kế theo pháp luật được quy định như thế nào đối với trường hợp di sản phân chia là bất động sản như thắc mắc của anh Hoàng T

          Theo quy định tại khoản 2 Điều 660 Bộ luật Dân sự năm 2015 về phân chia di sản thừa kế theo pháp luật thì: “Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về việc người nhận hiện vật; nếu không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia”.

          Trên thực tế, đối với di sản để lại là bất động sản, cụ thể là quyền sử dụng hợp pháp của một cá nhân đối với thửa đất xác định thì việc phân chia thửa đất đó cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất còn được Tòa án cân nhắc đến yếu tố diện tích tối thiểu theo quy định tại địa phương có đất để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho từng người thừa kế, nếu việc chia đồng đều trên cơ sở m2/người thì có thể diện tích mỗi người thừa kế được nhận quá nhỏ và không đủ điều kiện để tách thửa và cấp Giấy chứng nhận riêng cho từng người. Do đó, có trường hợp Tòa án sẽ tôn trọng thỏa thuận của các bên để cho một hoặc một vài người thuộc hàng thừa kế thứ nhất là người sử dụng đất hợp pháp và người này/những người này có nghĩa vụ thanh toán phần giá trị quyền sử dụng đất bằng tiền cho các đồng thừa kế khác không nhận đất.

          ------------------------------------

Bài viết mang tính chất tham khảo do Văn phòng luật sư Như Khuê thực hiện, mọi chi thông tin cần tư vấn, liên hệ:

- Trụ sở chính: số 16 Phan Văn Trị, phường Quốc Tử Giám, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội;

- Chi nhánh Tp. HCM: số 19 đường số 4, khu DC Cityland, phường 10, quận Gò Vấp, Tp. HCM

SĐT: 0971862176

Gmail: vplsnhukhue@gmail.com