NGHĨA VỤ CẤP DƯỠNG PHÁT SINH TRONG MỐI QUAN HỆ NÀO?

Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Như vậy, điều kiện chung phát sinh nghĩa vụ cấp dưỡng gồm: Người cấp dưỡng và người được cấp dưỡng có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng; Người cùng sống chung với nhau; Người được cấp dưỡng chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu
Căn cứ theo Luật Hôn nhân và gia đình quy định nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa các đối tượng sau:

Nghĩa vụ cấp dưỡng giữa cha mẹ và con
Cha mẹ cấp dưỡng cho con khi thỏa mãn các điều kiện sau:
(i) Con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình;
(ii) Không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con
Con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho cha mẹ khi thỏa mãn các điều kiện sau:
(i) Con đã thành niên không sống chung với cha, mẹ; 
(ii) Trường hợp cha, mẹ không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Giữa anh, chị, em với nhau
Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện khi thỏa mãn các điều kiện sau:
(i) Không còn cha mẹ hoặc cha mẹ không có khả năng lao động và không có tài sản để cấp dưỡng cho con
(ii) Anh, chị đã thành niên không sống chung với em có nghĩa vụ cấp dưỡng cho em
(iii) Người được cấp dưỡng chưa thành niên không có tài sản để tự nuôi mình hoặc em đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình;
Ngược lại, em đã thành niên không sống chung với anh, chị có nghĩa vụ cấp dưỡng cho anh, chị không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu
Ông bà nội, ông bà ngoại không sống chung với cháu có nghĩa vụ cấp dưỡng cho cháu trong trường hợp cháu chưa thành niên hoặc cháu đã thành niên không có khả năng lao động, không có tài sản để tự nuôi mình và không có người cấp dưỡng theo quy định tại Điều 112 của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014
Cháu đã thành niên không sống chung với ông bà nội, ông bà ngoại có nghĩa vụ cấp dưỡng cho ông bà nội, ông bà ngoại trong trường hợp ông bà không có khả năng lao động, không có tài sản để tự nuôi mình và không có người khác cấp dưỡng theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình

Giữa cô, di, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột
Cô, dì, chú, cậu, bác ruột không sống chung với cháu ruột có nghĩa vụ cấp dưỡng cho cháu trong trường hợp cháu chưa thành niên hoặc cháu đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình mà không có người khác cấp dưỡng theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình
Cháu đã thành niên không sống chung với cô, dì, chú, cậu, bác ruột có nghĩa vụ cấp dưỡng cho cô, dì, chú, cậu, bác ruột trong trường hợp người cần được cấp dưỡng không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình mà không có người khác cấp dưỡng theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình

Nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ chồng khi ly hôn
Căn cứ tại Điều 115 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ chồng khi ly hôn thì: “Khi ly hôn nếu bên khó khăn, túng thiếu có yêu cầu cấp dưỡng mà có lý do chính đáng thì bên kia có nghĩa vụ cấp dưỡng theo khả năng của mình”.
Lưu ý: Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.