MỘT SỐ LƯU Ý VỀ NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN

Điều kiện kinh doanh
Căn cứ Điều 1, Điều 7 Luật đầu tư 2014 thì:
Ngành, nghề kinh doanh có điều kiện là ngành, nghề mà việc hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề đó phải đáp ứng điều kiện về lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, sức khỏe của cộng đồng.
Đồng thời, điều kiện đầu tư kinh doanh cũng phải được quy định phù hợp với mục tiêu vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, sức khỏe của cộng đồng và phải bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, tiết kiệm thời gian chi phí tuân thủ của nhà đầu tư. 
Như vậy, điều kiện kiện kinh doanh cụ thể đối với từng ngành nghề có thể được quy định tại các luật, pháp lệnh, nghị định và điều ước quốc tế, đồng thời phải đảm bảo công khai, minh bạch, khách quan, tiết kiệm thời gian chi phí tuân thủ của nhà đầu tư. Luật đầu tư năm 2014 cũng cấm việc ban hành điều kiện kinh doanh một cách tuy tiện, quy định rõ các chủ thể có thẩm quyền ban hành các điều kiện này.
Ngành, nghề kinh doanh có điều kiện
Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện được quy định tại Phụ lục 4 của Luật đầu tư năm 2014. Ban đầu Luật đầu tư quy định 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Luật đầu tư sửa đổi bổ sung năm 2016 đã giảm bớt, sửa đổi, bổ sung và sáp nhập một số ngành nghề.
Ví dụ bỏ ngành, nghề “phụ gia thực phẩm” bới nội dung khá mơ hồ, rất khó xác định cơ quan quản lý trực tiếp. Hay đối với các ngành nghề kinh doanh liên quan tới vàng như ” kinh doanh mua, bán vàng miếng”, ” sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng” và sản xuất trang sức, mỹ nghệ” thì còn nhiều vướng mắc liên quan tới việc xác định hoạt động kinh doanh sàn vàng có nằm trong các ngành nghề kinh doanh kể trên không. Vì vậy, sau sửa đổi, nghề kinh doanh có điều kiện duy nhất sau khi gộp lại là “kinh doanh vàng”, đảm bảo bao quát đầy đủ.
Trên thực tế khi áp dụng các trường hợp cụ thể cần phải dựa vào các văn bản quy phạm pháp luật khác để phân biệt được ngành, nghề đầu tư kinh doanh cụ thể nào thuộc vào ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Ngoài ra mỗi một ngành, nghề lại có thể có rất nhiều dạng giấy phép để có thể được phép hoạt động kinh doanh theo quy định pháp luật.
Ngành, nghề kinh doanh có điều kiện với nhà đầu tư nước ngoài
Luật doanh nghiệp năm 2014 về cơ bản đã quy định áp dụng thống nhất các thủ tục của Luật doanh nghiệp để không còn phân biệt giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài. Luật đầu tư 2014 quy định đa số các trường hợp chỉ phải thực hiện điều kiện và thủ tục đầu tư theo quy định đối với nhà đầu tư trong nước, ngoại trừ việc đầu tư thành lập và đầu tư góp vốn, mua cổ phần của tổ chức kinh tế có phần vốn trực tiếp hoặc gián tiếp của nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ từ 51% vốn điều lệ trở lên. Các trường hợp đặc biệt kể trên thì cần phải thực hiện theo điều kiện, thủ tục đối với nhà đầu tư nước ngoài.
Bên cạnh đó, Luật doanh nghiệp năm 2014 và Luật đầu tư năm 2014 đã tách bạch giữa giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp đối với nhà đầu tư nước ngoài.
Những bất cập về Ngành, nghề kinh doanh có điều kiện
Việc ban hành một Danh mục chung thống nhất về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện đã tạo nhiều thuận lợi cho nhà đầu tư nhưng vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Quy định về vấn đề này nhiều khi quá chặt chẽ, lại có nhiều ngành, nghề quy định điều kiện quá chặt chẽ, lại cò nhiều ngành, nghề chưa được quy định rõ ràng.
Điển hình là trong 243 ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện trong Luật đầu tư, không nhắc đến hoạt động dịch vụ của tổ chức hòa giải thương mại mặc dù có ngành nghề tương tự là hoạt động dịch vụ của tổ chức trọng tài thương mại.
Hoạt động kinh doanh đánh bạc hoặc gá bạc không thuộc vào 7 ngành, nghề cấm kinh doanh, cũng không thuộc 243 ngành nghề kinh doanh có điều kiện những vẫn bị coi là hành vi bị cấm và bị xử phát vi phạm hành chính với mức cao nhất đến 20 triệu đồng, thậm chí còn có thể bị xử phạt hình sự với mức phạt tù cao nhất lên tới 10 năm.
Hay loại hình hoạt động đang rộ lên trong thời gian gần đây – hoạt động kinh doanh tiền ảo không thuộc và 2 nhóm cấm hay đầu tư kinh doanh có điều kiện, nhưng cũng khó khẳng định được đó là ngành, nghề tự do kinh doanh.